Socrates Drunk The Conium

Αν μας ρωτούσε κάποιος να του πούμε μία μπάντα του εγχώριου rock που δεν βασίστηκε σε μιμήσεις γνωστών συγκροτημάτων του εξωτερικού και που ο ήχος της ξεχώρισε, θα του λέγαμε χωρίς δεύτερη σκέψη τους Socrates drank the conium.

Oι Socrates, κατά κόσμoν, είναι οι σπουδαιότεροι εκπρόσωποι του αγγλόφωνου rock στη χώρα μας και σίγουρα για τους «ψαγμένους» και παράλληλα φανατικούς οπαδούς του hard rock, αποτελεί μπάντα σταθμό. Η σημασία του έργου τους είναι ανεκτίμητη, αν λάβει κανείς υπόψη τις συνθήκες που επικρατούσαν στην Ευρώπη και στην Αμερική, συγκριτικά με τη χώρα μας, τη δεκαετία του '70. Πιο συγκεκριμένα, ενώ οι μπάντες του εξωτερικού είχαν εύκολη πρόσβαση σε δίσκους rock 'n' roll ή blues, στην Ελλάδα τα πράγματα ήταν  δύσκολα, καθώς δεν υπήρχαν πολλά δισκοπωλεία και πόσο μάλλον δίσκοι που αναφέρονταν στην, «απαγορευμένη» τότε, μουσική της rock. Ακόμη, η χούντα και η συντηρητική αντιμετώπιση των δισκογραφικών εταιρειών της εποχής, καθώς και η έλλειψη rock ερεθισμάτων έκαναν να φαντάζει σχεδόν ακατόρθωτη τη δημιουργία μιας τέτοιας μπάντας με hard rock διαθέσεις. Ξεπερνώντας λοιπόν αυτές τις δυσκολίες δημιουργήθηκε το συγκρότημα των Socrates μέσα από μία σχολική μπάντα, τους Persons, στα τέλη της δεκαετίας του '60. Οι Persons άλλαξαν το όνομά τους σε Socrates για δύο λόγους, ο πρώτος γιατί ήταν πιο εύηχο και ο δεύτερος, γιατί το νέο τους όνομα υποδήλωνε την ελληνική καταγωγή τους, με δεδομένο ότι είχαν αρκετά ελληνικά στοιχεία στο παίξιμό τους. Στην αρχική σύνθεση της μπάντας ήταν ο Αντώνης Τουρκογιώργης (μπάσο), ο Γιάννης Σπάθας (κιθάρα) και ο Ηλίας Μπουκουβάλας (ντραμς). Με νέο όνομα λοιπόν ξεκίνησαν να παίζουν σε διάφορα μαγαζιά της Αθήνας, όπως στο Φλίσκο, το Blow-up, το Κύτταρο και το Rodeo.

ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

Η πρώτη δισκογραφική πρόταση δεν άργησε να έρθει και εν έτη 1970 βγήκε το πρώτο τους single, με ελληνικό στίχο και με την ετικέτα της δισκογραφικής εταιρείας Polygram. Στη μία πλευρά ήταν το «Κλείσε τα μάτια σου και άκου» και στην άλλη το «Γέλα». Αυτή, ήταν η πρώτη και η τελευταία φορά που χρησιμοποίησαν τον ελληνικό στίχο. Από τότε, όλες οι υπόλοιπες δισκογραφικές δουλειές τους ήταν στην αγγλική γλώσσα και αυτό γιατί, όπως οι ίδιοι αναφέρουν, η ελληνική γλώσσα δεν ηχούσε πολύ καλά με τη rock μουσική, και όχι για λόγους «σνομπαρίσματος», όπως κατηγορήθηκαν.

Η πρώτη δισκογραφική δουλειά τους, σε επίπεδο δίσκου αυτή τη φορά, έγινε το 1972 με το ομώνυμο album, πάλι με την ετικέτα της Polygram. Σε αυτό το δίσκο βρίσκει κανείς το ελληνικό στοιχείο πιο έκδηλο από κάθε άλλη φορά, καθώς η κιθάρα του Γιάννη Σπάθα έχει μετατραπεί σε κλαρίνο και το κομμάτι με τίτλο «Starvation» κάνει την εμφάνισή του. Το κομμάτι αυτό θα γινόταν αργότερα η σημαία της μπάντας ενώ, στο δίσκο υπήρχαν και άλλα αξιόλογα κομμάτια όπως, το «Live in the country», «Something in the air», «It’s a disgusting world», «Βad conditions» και «Βlind illusion». Ο δίσκος αυτός ήταν ο πρώτος και ο τελευταίος με ντράμερ τον Ηλία Μπουκουβάλα.

Ο δεύτερος δίσκος των Socrates ήταν το «Taste of conium» με τη δίσκογραφική εταιρεία Polygram, την ίδια χρονιά με τον ομώνυμο δίσκο, μόνο που αυτή τη φορά, στα ντραμς κάθεται ο μεγάλος Γιώργος Τρανταλίδης, ενώ προστίθεται στη σύνθεση και ο Κώστας Δουκάκης, σαν δεύτερη κιθάρα. Ο δίσκος είναι αρκετά κάλος, καθώς περιλαμβάνει κομμάτια, όπως το «See see rider», το «It’s O.K», το «Waiting for the sun», το «Door of the dream» και την πολύ καλή διασκευή, διάρκειας 13 λεπτών, στο «Satisfaction» των Rolling Stones, με τίτλο «Wild Satisfaction». Οι blues επιρροές είναι εμφανείς σε αυτόν το δίσκο, όπου και πάλι κυρίαρχο είναι το rock στοιχείο.

Η τρίτη δισκογραφική δουλειά της μπάντας με τίτλο «On the wings» θα έρθει το 1973 με την ίδια σύνθεση όσον αφορά τα μέλη της και την ίδια δισκογραφική εταιρεία, μόνο που αυτός ο δίσκος θα τους απογειώσει. Ο δίσκος τοποθετήθηκε στο νούμερο ένα στα ραδιοφωνικά top της Georgia στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με το περιοδικό Billboard, και οι κριτικές των Αμερικάνων ήταν διθυραμβικές. Το «On the wings» κυκλοφορεί ακόμα στην Αμερική, ενώ σε πολλά site στο internet τον έχουν σαν κλασικό δίσκο του ψυχεδελικού rock. Αίσθηση προκαλεί το γεγονός ότι ο δίσκος ηχογραφήθηκε μόνο σε οκτώ ώρες στο στούντιο Polysound από το Γιάννη Σμυρναίο.

Τα κομμάτια που περιλαμβάνει ο δίσκος είναι όλα πολύ ενδιαφέροντα με το «Death is gonna die», που αργότερα κυκλοφόρησε με τίτλο «Τhe killer», να κλέβει την παράσταση. Αξιόλογα είναι το «Destruction», το «Triping in a crystal forest», το «Breakdown», το «Lovesick kid’s blues», το «Who is to blame» και το «On the wings of death».

Στο «On the wings» παρατηρούνται τα ελληνικά στοιχεία, το blues, το hard rock αλλά και το psychedelic που παρατηρείται σε όλα σχεδόν τα κομμάτια, και κυρίως στο «Death is gonna die» που ηχεί σκοτεινό και βαρύ σε σχέση με τη μετέπειτα εκτέλεσή του.

Η συνέχεια της μεγάλης έμπνευσής της μπάντας συνοδεύεται από ένα δίσκο διαμάντι, το περίφημο «Phos», με το Βαγγέλη Παπαθανασίου στα πλήκτρα και μια πολλή καλή παραγωγή για τα δεδομένα της ελληνικής παραγωγής δίσκων. Τα κομμάτια είναι «ένα και ένα», καθώς περιλαμβάνει το «Killer», το «Time of pain», το «Mountains», το «Starvation», το «Queen of the universe» και το «Every dream comes to an end». Η κιθάρα του Γιάννη Σπάθα έχει πάρει φωτιά και τα τύμπανα του Γιώργου Τρανταλίδη ηχούν σαν νταούλια, δίνοντας ένα απίστευτο μείγμα παραδοσιακού ελληνικού ήχου και hard rock. Ο δίσκος ηχογραφήθηκε το 1976 στα Orange Studios στο Soho, με την Polygram να υπογράφει και αυτή τη δισκογραφική δουλειά της μπάντας. Το «Phos» κυκλοφόρησε σε όλο τον κόσμο ξεπερνώντας τις 300.000 αντίτυπα και εξακολουθεί να βγαίνει σε επανεκδόσεις από αμερικάνικες, σουηδικές και ιαπωνέζικες εταιρείες.

Η επόμενη δισκογραφική δουλειά τους είναι το 1980 με την ετικέτα της ΜΙΝΟS και φέρει το όνομα «Waiting for something». Η σύνθεση της μπάντας είχε αλλάξει με τις προσθήκες του Γιώργου Ζηκογιάννη στο μπάσο, του Παύλου Αλεξίου στα πλήκτρα, αλλά και του Νίκου Αντύπα στα τύμπανα έπειτα από την αποχώρηση του Γιώργου Τρανταλίδη για να ασχοληθεί με σόλο καριέρα σε ένα άλλο μουσικό είδος , την jazz. Ο Νίκος Αντύπας ήταν ένας εξαιρετικός ντράμερ με πολύ καλή αίσθηση του ρυθμού και βοήθησε τα μέγιστα στην καλύτερη απόδοση των κομματιών του δίσκου που πλέον δεν είχαν τόσο έκδηλο το παραδοσιακό στοιχείο, αλλά ήταν περισσότερο επηρεασμένα από τη jazz-rock και blues μουσική. Κομμάτια όπως, το «Valley of glory», το «Magic mirror», το «Most people I know» είναι άκρως εκφραστικά με φοβερή ατμόσφαιρα ενώ, τα «Mr WC» και «Lady» είναι αξιόλογα, όπως και ολόκληρος ο δίσκος που περιλαμβάνει συνολικά οκτώ κομμάτια, ανάμεσά τους και μία πολύ καλή διασκευή στο «Mountains». Αναμφισβήτητα, ο καλύτερος δίσκος των Socrates μαζί με το «Phos».

Συνεχίζοντας τη δισκογραφική καριέρα τους οι Socrates κυκλοφορούν το 1981 το «Breaking through», έναν καλό δίσκο με την ίδια δισκογραφική εταιρεία και με την ίδια σύνθεση, με μόνη διαφορά την αποχώρηση του Γιώργου Ζηκογιάννη από το μπάσο, το οποίο περιήλθε και πάλι στα χέρια του Αντώνη Τουρκογιώργη.

Σε αυτό το δίσκο διακρίνουμε οκτώ αξιόλογα κομμάτια στο σύνολό τους. Η διαφορά από τον προηγούμενο δίσκο είναι η προσθήκη ενός ορχηστρικού κομματιού του «Breaking through» το οποίο είναι ασυνήθιστο, χωρίς παραδοσιακά στοιχεία όπως τα υπόλοιπα ορχηστρικά κομμάτια του παρελθόντος. Κατά τα άλλα, το album αυτό είναι μία από τις πιο ολοκληρωμένες δισκογραφικές δουλειές του συγκροτήματος, καθώς περιλαμβάνονται τραγούδια όπως το «Jenny and Penny», το «Born again», το «More and more», με απίστευτη αίσθηση του groove λόγω των φοβερών riff του Σπάθα και του ασύλληπτα έξυπνου παιξίματος των τυμπάνων από το Νίκο Αντύπα. Το «Falling angel» μια καταπληκτική μπαλάντα, το «Master of disaster» στο οποίο η μπάντα φαίνεται να πειραματίζεται με το ύφος της, καθώς το beat του κομματιού ηχεί ηλεκτρονικά, μη έχοντας τη μέχρι τότε γνώριμη ενέργεια της, αλλά με μία στατικότητα των δυναμικών και του ρυθμού. Τέλος, τα «Don’t you like» και «Hot blooded blues» δίνουν το blues τόνο που υπάρχει σε όλα τα album της μπάντας.

Οι Socrates θα κάνουν  μια δισκογραφική παύση μέχρι το 1983, οπότε και κυκλοφόρησε το «Plaza». Ο δίσκος εκδόθηκε από την αγγλική Virgin με τη σύνθεση της μπάντας σαν τρίο, με τον Αντώνη Τουρκογιώργη στο μπάσο, το Γιάννη Σπάθα στην κιθάρα και το Νίκο Αντύπα στα ντραμς. Το «Plaza» αποτελεί την πιο οργανωμένη δουλειά τους καθώς, απαιτήθηκαν πολλές ώρες ηχογράφησης και παράλληλα, είναι η πρώτη φορά που οι Socrates είχαν στη διάθεσή τους έναν καταπληκτικό παραγωγό, τον Vic Coppersmith, και ένα διακεκριμένο στιχουργό, το Gary Osborne. Ο Vic Coppersmith ήταν παραγωγός των Jam και ένας πολύ καλός μουσικός και ο Gary Osborne ένας από τους στιχουργούς του Elton John.

Ο Vic Coppersmith πίστεψε στους Socrates και φρόντισε η μπάντα να ηχογραφήσει στα καλύτερα στούντιο της Αγγλίας, με άρτια μηχανήματα ηχογράφησης. Πιο συγκεκριμένα, τα τύμπανα του δίσκου ηχογραφήθηκαν στο στούντιο Sierra που ήταν από τα καλύτερα στούντιο στην Ελλάδα. Aργότερα, τόσο τα τύμπανα, όσο και τα υπόλοιπα όργανα, ηχογραφήθηκαν στο στούντιο Townhouse, που ήταν ένα από τα καλύτερα στούντιο του Λονδίνου. Τα φωνητικά του δίσκου ηχογραφήθηκαν στο Chipping Norton Studio, γνωστό και σαν Farm Studio. Αξιοσημείωτο είναι ότι στο δίσκο συμμετείχαν πολύ καλοί μουσικοί οι οποίοι συνεργάζονταν με τις διασημότερες μπάντες της εποχής, όπως η Kiki Dee στα φωνητικά, η οποία είχε συνεργαστεί με τον Elton John και τους Eurythmics, και ο Francis Haines στα πλήκτρα, ο οποίος είχε παίξει με τους Duran Duran.                     

Το «Plaza» είναι ένας δίσκος που ανέδειξε τους  Socrates στην Βρετανία, καθώς το στιλ των κομματιών που περιλάμβανε ήταν προσαρμοσμένο στο ύφος της δεκαετίας του ΄80, το οποίο εξελισσόταν στην Αγγλία και στην Αμερική. Τα τραγούδια που περιλαμβάνονται στο δίσκο είναι εντελώς διαφορετικά από τα παλαιότερα κομμάτια της μπάντας. Στα τραγούδια αυτού του δίσκου παρατηρούμε τον ηλεκτρονικό ήχο στα τύμπανα του Νίκου Αντύπα. Tο παίξιμο της μπάντας είναι πιο απέριττο με πλούσια φωνητικά, και συνθετικά τα κομμάτια είναι πιο εμπορικά, χωρίς να χάνεται το rock στοιχείο ή τα χαρακτηριστικά riff της μπάντας. Κομμάτια διαμάντια είναι το «Stray Dogs», ένα καθαρά rock κομμάτι και το «Living in a hot town», ένα πολύ «γκρουβάτο» κομμάτι με funk στοιχεία. Τα υπόλοιπα κομμάτια απαρτίζονται από τη μπαλάντα «For every clown», το «Backroom boy»,  το «Love like dynamite», τα αξιόλογα «Burning stage» και «Jump into the fire» και το hit του δίσκου «Baby I’m leaving» που είχε μεγάλη δημοτικότητα στο αγγλικό κοινό.

LIVE ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ                                                              

Όσον αφορά, τη live δράση της μπάντας θα μπορούσαμε να πούμε ότι ήταν ιδιαίτερα έντονη και στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Κι αυτό, καθώς εκτός από τις συχνές εμφανίσεις στα ιστορικότερα rock club της Αθήνας, οι Socrates πραγματοποίησαν συναυλίες σε κάποιες από τις  διασημότερες μουσικές rock σκηνές της Ολλανδίας, της Γαλλίας και της Αγγλίας. Πιο συγκεκριμένα, το 1970 διοργανώθηκε η πρώτη μεγάλη rock συναυλία, τη δεύτερη μέρα των Χριστουγέννων στο γήπεδο του Σπόρτινγκ στα Πατήσια, στην οποία συμμετείχαν πλήθος καλλιτεχνών και ανάμεσά τους οι Socrates πραγματοποιώντας μια πολύ καλή εμφάνιση.

Μετά το δεύτερο δίσκο τους, που ηχογραφήθηκε το καλοκαίρι του 1972 και αφού είχαν προηγηθεί διάφορες συναυλίες σε Αθήνα και επαρχία, οι Socrates ταξίδεψαν μέχρι την Ολλανδία όπου πραγματοποίησαν μια σειρά από live εμφανίσεις στο Paradiso, ένα από τα πιο φημισμένα rock στέκια του Άμστερνταμ εκείνη την εποχή. Επίσης, live έγιναν και σε κάποιες γειτονικές πόλεις, όπως το Haarlem και το Ijmuiden.

Το Σεπτέμβριο του 1973 μετά την κυκλοφορία του τρίτου τους δίσκου, αποφάσισαν να φύγουν πάλι για το εξωτερικό. Έτσι, κατόπιν συνεννόησης με την Polygram έφυγαν για το Παρίσι, όπου έγιναν η μπάντα του Βαγγέλη Παπαθανασίου.

Τη δεκαετία του ΄80 και συγκεκριμένα λίγο μετά την κυκλοφορία του Breaking through (1981), οι Socrates μετακομίζουν στο Λονδίνο για αναζήτηση δισκογραφικής εταιρείας με σκοπό την έκδοση του «Plaza». Δε χάνουν χρόνο και παίζουν στο ιστορικό  club Dingwalls, στο οποίο είχαν παίξει όλα τα μεγάλα ονόματα της εποχής όπως, ο Eric Clapton, οι Who, οι Led Zeppelin, ο Jeff Beck και πολλοί άλλοι. Η φωτογραφία των Socrates υπάρχει ακόμα στο μεγάλο κολλάζ που βρίσκεται στην είσοδο του κλαμπ.     

Ακολούθησαν αρκετές εμφανίσεις σε πανεπιστήμια της Αγγλίας και μια πολύ καλή εμφάνιση στο, επίσης, ιστορικό rock κλαμπ Marquee. Στο ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από τη Warner, τη Virgin και τη Chrysalis, η Virgin κέρδισε τη μάχη με ένα παγκόσμιο συμβόλαιο και 35000 λίρες προκαταβολή. Για την προώθηση του «Plaza» η Virgin έκλεισε μία συναυλία στο γήπεδο του Σπόρτινγκ και μία στο Παλέ ντε σπορ στη Θεσσαλονίκη.

Ίσως, η πιο σημαντική στιγμή στην πορεία τους στο εξωτερικό ήταν η περιοδεία με τους UFO σε 20 πόλεις της Αγγλίας και 3 της Σκωτίας με μεγάλη επιτυχία. Η τελευταία συναυλία έγινε στο Odeon Hammersmith στο Λονδίνο, που ήταν κάτι σαν τη σκάλα του Μιλάνου για τη rock μουσική. Έτσι, το όνομα τους έγινε γνωστό στην Αγγλία, παρευρέθηκαν σε πολλά gala των 80’s και γνώρισαν σημαντικούς rock καλλιτέχνες από τους οποίους απέσπασαν εξαιρετικές κριτικές (ιδίως ο Γιάννης Σπάθας για το παίξιμο του στο «Mountains»). Εδώ, αξίζει να αναφερθεί και η συνήθεια του βρετανικού κοινού να πετάει πένες στους καλλιτέχνες ως ένδειξη θαυμασμού. Οι φήμες λένε ότι ο Γιάννης Σπάθας σε κάθε συναυλία συγκέντρωνε πολλές!

Ενώ, το επαγγελματικό τους μέλλον φαινόταν αρκετά ευοίωνο, ξαφνικά, μετά από μεταξύ τους συζητήσεις και κάποια οικογενειακά ζητήματα που προέκυψαν, αποφάσισαν να βάλουν τέλος στη διεθνή καριέρα και να γυρίσουν πίσω στην Ελλάδα. Στην ουσία το συγκρότημα διαλύθηκε και αραιά και που έκαναν εμφανίσεις. Ο καθένας ασχολήθηκε με τις προσωπικές του δουλειές, ο Γιάννης Σπάθας και ο Νίκος Αντύπας με το ελληνικό τραγούδι και ο Αντώνης Τουρκογιώργης με το rock και το blues.

Ο Αντώνης Τουρκογιώργης έβγαλε πέντε προσωπικούς δίσκους με τη σύνθεση της μπάντας του να αλλάζει διαρκώς, αλλά πάντοτε απαρτιζόμενη από καλούς μουσικούς και πάνω από όλα φίλους. Ακόμη, έπαιξε ως session κιθαρίστας ή μπασίστας σε πολλούς ελληνικούς δίσκους και ασχολήθηκε με ενορχηστρώσεις δίσκων άλλων Ελλήνων καλλιτεχνών. Οι τρεις τους βρέθηκαν πάλι ως μέλη της ορχήστρας του Μίκη Θεοδωράκη και του Μάνου Χατζιδάκι, καθώς και ως συγκρότημα της Μαρίας Φαραντούρη στις περιοδείες της στην Ευρώπη.    

Αργότερα, μετά από μία μακρά ανενεργή περίοδο, οι Socrates ξανάσμιξαν σαν τρίο με τους Τουρκογιώργη, Σπάθα και Τρανταλίδη να αποτελούν τη σύνθεση της μπάντας. Η επανένωση αυτή έγινε με αφορμή την πρόταση του Τάσου Γεωργόπουλου, υπεύθυνου του Blues Hall, για μία συναυλία στο θέατρο του Λυκαβηττού. Τη μπάντα πλαισίωσαν ο Δημήτρης Μπέλλος στα πλήκτρα και στα φωνητικά ο Νίκος Κουρουπάκης και η Μαρκέλλα Παναγιώτου. Η  συναυλία ηχογραφήθηκε και κυκλοφόρησε σε δίσκο από τη Warner, με τίτλο «Live concert ΄99»  και περιλάμβανε τα κλασικά τραγούδια από τη δισκογραφία του συγκροτήματος, κάποια ακυκλοφόρητα όπως το «Visitor», καθώς και εξαιρετικές διασκευές σε κομμάτια του Jimi Hendrix και του Sam Cooke.

Αμέσως μετά την κυκλοφορία του δίσκου, ο Γιώργος Τρανταλίδης αποχώρησε για ακόμη μία φορά από το συγκρότημα και τη θέση του πήρε ο εκρηκτικός Μάκης Γιούλης, γιος του Αντώνη Γιούλη, ιδρυτικού μέλους των Idols. Η άφιξη του, έδωσε ένα πιο δυναμικό ύφος στη μπάντα λόγω του ευφυούς, καθαρού και δυνατού του παιξίματος. Στη σύνθεση προστέθηκε και ο Αστέρης Παπασταματάκης στα πλήκτρα, ένας εξαιρετικός μουσικός, που σε συνδυασμό με τη jazz φωνή  της  Μαρκέλλας Παναγιώτου έδωσαν νέα μουσικά ερεθίσματα στη μπάντα.

Μετά το live του ‘99 , οι Socrates εμφανίζονταν συχνά στα ιστορικά rock club της Αθήνας, και πραγματοποιούσαν τακτικά περιοδείες και στην επαρχία. Σημαντικές στιγμές της νεότερης live δράσης τους ήταν η συναυλία στο Ρόδον το 2005 και η εμφάνισή τους με τους Toto, το 2006, στο γήπεδο Softball του Ελληνικού. Ήταν αδιαμφισβήτητο ότι οι Socrates είχαν επιστρέψει δριμύτεροι, ενώ αναμενόταν και η νέα τους δισκογραφική δουλειά, η οποία όμως, λόγω προβλημάτων υγείας του Αντώνη Τουρκογιώργη έχει καθυστερήσει. Ας ελπίσουμε ότι θα τα ξεπεράσει γρήγορα και οι «μυθικοί» Socrates θα συνεχίσουν ακάθεκτοι.